درنگی بر نقشه «خاورمیانه جدید» نتانیاهو

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: واژه خاورمیانه جدید اولین بار نیست که در ادبیات سیاسی جهان مطرح می‌شود. در گذشته نیز سیاستمدارانی همچون کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا در دولت دوم جرج دبلیو بوش از این واژه استفاده کرده بود، اما نتانیاهو با بلند کردن یک نقشه در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل، مجدد این واژه را به کار برد. در این خصوص چند نکته باید ذکر شود:

۱- در نقشه‌ای که نتانیاهو نشان داد، اثری از کشور فلسطین طبق قطعنامه‌های سازمان ملل نبود که نشان از نگاه افراطی و حداکثری راست گرا‌های حاکم دارد و اگر سعودی بدون درنظر گرفتن حقوق حداقلی فلسطینیان (مانند حاکمیت آن‌ها بر کرانه غربی، قدس شرقی و بازگشت آوارگان) به عادی سازی رابطه دست بزند، یک خودکشی سیاسی و مذهبی کرده است و جایگاه معنوی خود را در جهان اسلام از دست خواهد داد.

۲- نقشه‌ای که او در تریبون سازمان ملل در دست گرفت، کشور‌هایی را که با اسرائیل به عادی سازی رابطه دست زده اند یا خواهند زد با رنگ سبز متمایز کرد که شامل مصر، سعودی، بحرین، سودان، اردن و امارات می‌شد، اما کشور‌های لیبی، سوریه، عراق، الجزایر، ایران، لبنان، کویت، قطر، عمان و یمن هنوز جزو مخالفان عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی هستند.

۳- تجربه نشان داده است کشور‌هایی که به عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی دست زده اند، علاوه بر منفوریت در اذهان جامعه اسلامی، در معادلات بین المللی نیز جایگاه آن‌ها تضعیف شده است. بهترین مثال در این زمینه مصر است که روزگاری رهبر معنوی و سیاسی جهان عرب بود، اما پس از عادی سازی رابطه با اسرائیل، وزن، نقش و جایگاه آن به شدت دچار افول شد.

۴- با وجود گذشت ۷۵ سال از تشکیل رژیم صهیونیستی، هنوز بیشتر کشور‌های خاورمیانه حاضر به عادی سازی رابطه نشده اند و اکثریت جمعیت این منطقه در کشور‌هایی ساکن هستند که مخالف جدی این رژیم اند.۵- نتانیاهو در مخمصه داخلی گرفتار شده و سعی در دستاورد سازی دارد و به همین جهت یک سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باید به بایدن حداکثر فشار را بیاورد تا او نیز سعودی را ملزم کند که به عادی سازی تن دهد. بن سلمان نیز که تمایل ندارد بدون گرفتن امتیاز دندان گیری نزد امت اسلامی منفور شود، فعلا زیر بار فشار کاخ سفید نرفته است.

در پایان باید گفت نقشه خاورمیانه جدیدی که نتانیاهو نشان داد اولا نشان از انزوای اسرائیل دارد و بیشتر کشور‌ها حتی با فشار آمریکا زیر بار این خیانت نرفته اند و ثانیا سعودی نیز فعلا بر طبق میل نتانیاهو رفتار نکرده است و حاضر به برقراری رابطه نیست. البته در دنیای سیاست هر رخدادی ممکن است، اما ولیعهد سعودی نیک می‌داند کشورش از جایگاه معنوی ویژه‌ای در جهان اسلام برخوردار بوده و قبله مسلمانان در آن واقع شده و به همین دلیل به سادگی ریسک چنین تصمیم پرخطری را آن هم بدون گرفتن امتیاز قابل توجه نخواهد پذیرفت.